මහින්දගේ මස්සිනාට එරෙහි ශ්‍රීලංකන් නඩුව අද කැඳවේ. මොනවද චෝදනා? වැලිඅමුණ වාර්තාවේ තියෙන්නෙ මොනවාද?

ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සමාගමේ හිටපු සභාපති නිශාන්ත වික්‍රමසිංහට එරෙහිව පවතින නඩුව අද (ජූලි 01) කොළඹ මහේස්ත්‍රාත් අධිකරණයේදී කැඳවන ලදී. අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිෂන් සභාව (CIABOC) විසින් ඔහු පසුගිය ජූනි 27 වන දින අත්අඩංගුවට ගෙන රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කර තිබුණි.

හිටපු ජනාධිපති මහින්ද රාජපක්ෂගේ භාර්යාව වන ශිරන්ති රාජපක්ෂගේ සහෝදර නිශාන්ත වික්‍රමසිංහට එරෙහිව ප්‍රධාන වශයෙන් මූල්‍යමය පාඩු සිදු කිරීම සම්බන්ධයෙන් චෝදනා කිහිපයක් එල්ල වී තිබේ. ඔහු ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සමාගමේ මෙන්ම මිහින් ලංකා ගුවන් සමාගමේ ද සභාපති ධූරය දැරූ සමයේ සිදුවූ අක්‍රමිකතා සම්බන්ධයෙන් මෙම චෝදනා ඉදිරිපත් වී ඇත.

ප්‍රධාන චෝදනා තුනක් පහත පරිදිය:

• ගුවන් ගමනාන්තය වෙනස් කිරීමෙන් සිදුවූ පාඩුව: 2014 ජනවාරි 22 වන දින ක්වාලාලම්පූර් සිට කටුනායක දක්වා ධාවනය වීමට නියමිතව තිබූ UL319 දරණ ගුවන් යානයේ ගමනාන්තය වෙනස් කිරීම හේතුවෙන් රජයට ඇමරිකානු ඩොලර් 4,512ක මූල්‍ය පාඩුවක් සිදු කිරීම.
• මගීන් බැහැර කිරීමෙන් සිදුවූ පාඩුව: 2014 ජනවාරි 26 වන දින මාලදිවයිනෙන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ ප්‍රංශය බලා UL563 දරණ ගුවන් යානයෙන් පිටත්ව යාමට නියමිතව සිටි මගීන් 75 දෙනෙකු බැහැර කිරීම හේතුවෙන් රජයට ඇමරිකානු ඩොලර් 19,160ක මූල්‍ය පාඩුවක් සිදු කිරීම.
• රාජ්‍ය මුදල් අවභාවිතය: 2014 දෙසැම්බර් 19 වන දින කටුනායක 18 කණුව ක්‍රීඩාංගණයේ පැවති හිටපු ජනාධිපතිවරයාගේ මැතිවරණ ප්‍රචාරක කටයුතු වෙනුවෙන් රජයේ මුදල් රුපියල් 1,250,000ක් (මිලියන 1.25ක්) අවභාවිත කිරීම.

නිශාන්ත වික්‍රමසිංහගේ ධුර කාලය තුළ ගුවන් යානා මිලදී ගැනීම් සහ අනෙකුත් තීරණ සම්බන්ධයෙන් විශාල මූල්‍ය අක්‍රමිකතා සිදුවී ඇති බවට මීට පෙරද වාර්තා වී තිබුණි. “වැලිඅමුණ වාර්තාව” ඇතුළු විමර්ශන කිහිපයකින් මෙම කරුණු අනාවරණය වී තිබූ අතර, ඔහුගේ ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධයෙන් දැඩි විවේචන එල්ල වී ඇත. මෙම අත්අඩංගුවට ගැනීම, ශ්‍රීලංකන් ගුවන් සේවය මුහුණ දුන් මූල්‍ය අර්බුද සහ දූෂණ චෝදනා සම්බන්ධයෙන් කෙරෙන විමර්ශනවල වැදගත් ඉදිරි පියවරක් ලෙස සැලකේ.

“වැලිඅමුණ වාර්තාව” යනු ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගමේ (SriLankan Airlines) සහ මිහින් ලංකා ගුවන් සමාගමේ (Mihin Lanka) හිටපු පාලන කාලය තුළ සිදුවූ බව කියන වංචා, දූෂණ සහ අක්‍රමිකතා සම්බන්ධයෙන් විමර්ශනය කිරීම සඳහා 2015 වසරේදී පත් කරන ලද පරීක්ෂණ මණ්ඩලයේ වාර්තාවයි.

වැලිඅමුණ වාර්තාව පිළිබඳ වැඩිදුර විස්තර

වාර්තාවේ පසුබිම සහ පත්කිරීම:

• 2015 වසරේ පෙබරවාරි මාසයේදී, එවකට වරාය, නාවික සහ ගුවන් සේවා අමාත්‍යවරයා ලෙස කටයුතු කළ අර්ජුන රණතුංග මහතා විසින් මෙම විමර්ශන මණ්ඩලය පත් කරන ලදී.
• ප්‍රමුඛ පෙළේ නීතිඥයෙකු හා දූෂණ විරෝධී ක්‍රියාකාරිකයෙකු වන ජේ. සී. වැලිඅමුණ මහතාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුත් සිව් පුද්ගල කමිටුවක් ලෙස මෙය ක්‍රියාත්මක විය.
• 2006 වසරේ සිට 2014 වසර දක්වා ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගමේ සිදුවූ අක්‍රමිකතා සොයා බැලීම මෙහි ප්‍රධාන අරමුණ විය.
• 2015 මාර්තු 31 වන දින අවසන් වැලිඅමුණ වාර්තාව එවකට අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ වෙත භාර දෙන ලදී.

වාර්තාවේ ප්‍රධාන සොයාගැනීම් සහ චෝදනා:

වැලිඅමුණ වාර්තාවෙන් ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සමාගම තුළ සිදුවූ බවට චෝදනා කරන ලද පුළුල් පරාසයක අක්‍රමිකතා රැසක් අනාවරණය විය. ඒවායින් කිහිපයක් මෙසේය:

• ගුවන් යානා මිලදී ගැනීම්/බදු ගැනීම් වල දූෂණ: වඩා ලාභදායී සහ කාර්යක්ෂම ගුවන් යානා තිබියදී, ඩොලර් බිලියන 2.3ක් වටිනා නවතම ගුවන් යානා (විශේෂයෙන් එයාර්බස් යානා) මිලදී ගැනීමට/බදු ගැනීමට ගත් තීරණ අතිශය දූෂිත බව වාර්තාවේ සඳහන් විය. මෙම ගනුදෙනු මගින් විශාල මූල්‍ය පාඩු සිදුවී ඇති බව පෙන්වා දෙන ලදී.
• නුසුදුසු පත්වීම් සහ බලය අයුතු ලෙස භාවිතා කිරීම්: හිටපු සභාපති නිශාන්ත වික්‍රමසිංහ සහ ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී කපිල චන්ද්‍රසේන ඇතුළු ඉහළ කළමනාකාරීත්වය විසින් නුසුදුසු පුද්ගලයින් බඳවා ගැනීම, විධිමත් පටිපාටි නොසලකා හැරීම සහ බලය අත්තනෝමතික ලෙස භාවිතා කිරීම් සම්බන්ධයෙන් චෝදනා ඉදිරිපත් විය.
• මූල්‍ය අලාභ සහ නාස්තිය: ගුවන් සේවාවට ඩොලර් මිලියන ගණනක පාඩු සිදුවී ඇති බවත්, රාජ්‍ය මුදල් අවභාවිත කර ඇති බවත්, බිලියන ගණනක අලාභයන් වාර්තාවී ඇති බවත් වාර්තාවෙන් අනාවරණය විය.
• ප්‍රසම්පාදන වංචා: ටෙන්ඩර් ලබා දීමේදී සහ භාණ්ඩ හා සේවා මිලදී ගැනීමේදී ප්‍රසම්පාදන නීති උල්ලංඝනය කරමින් වංචා සිදු වී ඇති බව වාර්තා විය. උදාහරණයක් ලෙස, ගුවන් යානා සිමියුලේටර් මිලදී ගැනීමේදී වෙළඳපොල මිල මෙන් දෙගුණයක් ගෙවා ඇති බව හෙළි විය.
• දේශපාලන මැදිහත්වීම්: ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවයේ කටයුතුවලට දේශපාලන බලපෑම් එල්ල වී ඇති බවත්, සේවකයින් දේශපාලන කටයුතු සඳහා යොදවා ඇති බවත්, ඒ සඳහා වැටුප් ගෙවීම් පවා සිදුවී ඇති බවත් වාර්තාව පෙන්වා දෙන ලදී. උදාහරණයක් ලෙස, හිටපු ජනාධිපති ලේකම්වරයාගේ ඉල්ලීමක් මත ගුවන් සේවිකාවක් දේශපාලන කටයුතු සඳහා යොදාගෙන රුපියල් ලක්ෂ 42කට අධික අතිරේක ගෙවීම් කර ඇති බව අනාවරණය විය.
• ආරක්ෂක කඩකිරීම්: ගුවන් සේවයේ ආරක්ෂක කටයුතු සම්බන්ධයෙන්ද බරපතල ගැටලු පවතින බව වාර්තාවේ සඳහන් විය.

වාර්තාවේ නිර්දේශ:

වැලිඅමුණ වාර්තාවේ ප්‍රධාන නිර්දේශයක් වූයේ මෙම අක්‍රමිකතාවලට සම්බන්ධ වූ නිලධාරීන්ට එරෙහිව අපරාධ නීතිය යටතේ නඩු පැවරීමට කටයුතු කිරීමයි. විශේෂයෙන්, නිශාන්ත වික්‍රමසිංහ සහ කපිල චන්ද්‍රසේන ඇතුළු ජ්‍යෙෂ්ඨ කළමනාකාරීත්වයට එරෙහිව නඩු පැවරිය යුතු බවට නිර්දේශ කර තිබුණි. එසේම, අයථා ලෙස ගෙවූ මුදල් ආපසු අයකර ගැනීමටත්, වරදකරුවන්ට විනය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමටත් වාර්තාව නිර්දේශ කළේය.

වාර්තාවෙන් පසු ක්‍රියාමාර්ග:

වැලිඅමුණ වාර්තාව භාර දීමෙන් පසු, එහි නිර්දේශ මත පදනම්ව ජනාධිපති කොමිෂන් සභා (PRECIFAC) ඇතුළු තවත් විමර්ශන කිහිපයක් ආරම්භ විය. නිශාන්ත වික්‍රමසිංහට එරෙහිව දැනට පවතින නඩුවද මෙම වාර්තාවේ සොයාගැනීම්වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඉදිරිපත් වූ එකකි. කෙසේ වෙතත්, වාර්තාවේ සියලු නිර්දේශ පූර්ණ වශයෙන් ක්‍රියාත්මක වී නොමැති බවටද චෝදනා ඇත.

වැලිඅමුණ වාර්තාව ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය ආයතනවල සිදුවූ දූෂණ සහ අක්‍රමිකතා සම්බන්ධයෙන් විශාල මහජන අවධානයක් යොමු කිරීමට සමත් වූ අතර, එය ශ්‍රී ලංකන් ගුවන් සේවයේ ඉතිහාසයේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකේ.

නඩුවේ ඉදිරි කටයුතු පිළිබඳව වැඩිදුර තොරතුරු අධිකරණයේදී අනාවරණය වනු ඇත.