2026 වසර සඳහා වන අයවැය පනත් කෙටුම්පත (Appropriation Bill) මේ වසරේ ඔක්තෝබර් මාසයේදී පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කිරීමට කැබිනට් මණ්ඩලයේ අනුමැතිය හිමිව තිබේ.
මුදල් අමාත්‍යවරයා ලෙස ජනාධිපතිවරයා ඉදිරිපත් කළ යෝජනාවට අනුව, දෙවන වර කියවීම (අයවැය කතාව) 2025 නොවැම්බර් මාසයේදී සිදු කිරීමට නියමිතය. තුන්වන වර කියවීම සහ අයවැය විවාදය මෙම වසරේ නොවැම්බර් සහ දෙසැම්බර් මාසවලදී පැවැත්වීමට යෝජනා කර ඇත.
2026 වසර සඳහා අයවැය ‘නිෂ්පාදන ආර්ථිකය සහ ආර්ථික සංවර්ධනය සඳහා සැමගේ දායකත්වය ලබා ගැනීම’ යන තේමාව යටතේ සකස් කිරීමට යෝජනා වී තිබේ.
2026 අයවැය ඇස්තමේන්තු සකස් කිරීමේදී, ජාතික ප්‍රතිපත්ති රාමුවේ ප්‍රමුඛතා සහ ග්‍රාමීය සංවර්ධනය සඳහා මූලික වැදගත්කමක් දීමට අපේක්ෂා කරන බව රජය පවසයි.
තවද, 2024 අංක 44 දරන පොදු මුදල් කළමනාකරණ පනතේ විධිවිධාන සහ රජයේ ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශය අනුව, සෑම අමාත්‍යාංශයකින්ම ඔවුන්ගේ විෂය පථය යටතේ හඳුනාගත් ව්‍යාපෘති සහ වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන ලබා ගැනීමට යෝජනා කැඳවීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
2026 අයවැයේ මෙම තේමාවන් සහ ප්‍රමුඛතා ශ්‍රී ලංකාවේ ආර්ථික අනාගතය සම්බන්ධයෙන් වැදගත් ප්‍රශ්න කිහිපයක් මතු කරයි:
- “නිෂ්පාදන ආර්ථිකය” යථාර්ථයක් වේද? වසර ගණනාවක් තිස්සේ සාකච්ඡා වන “නිෂ්පාදන ආර්ථිකය” යන සංකල්පය මේ වන තුරු ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක වී ඇති බවක් නොපෙනේ. 2026 අයවැයෙන් මෙය යථාර්ථයක් බවට පත් කිරීමට රජය සතුව පැහැදිලි සහ ප්‍රායෝගික සැලැස්මක් තිබේද? එසේත් නැතිනම්, මෙය තවත් එක් පොරොන්දුවක් පමණක් වේද?
- ග්‍රාමීය සංවර්ධනය: සැබෑ අභිප්‍රාය කුමක්ද? ග්‍රාමීය සංවර්ධනයට ප්‍රමුඛත්වය දීම ප්‍රශංසනීය වුවද, අතීතයේදී මෙම අරමුදල් නිසි ලෙස කළමනාකරණය නොවීම හෝ දේශපාලන වාසි සඳහා යොදා ගැනීම වැනි චෝදනා එල්ල වී ඇත. 2026 අයවැයේ දී ග්‍රාමීය සංවර්ධනය සඳහා වෙන් කරන මුදල් විනිවිදභාවයකින් සහ වගවීමකින් යුතුව භාවිත කරනු ඇති බවට සහතික වන්නේ කෙසේද? ග්‍රාමීය සංවර්ධනයේ නාමයෙන් සැඟවුණු වෙනත් න්‍යාය පත්‍ර තිබිය හැකිද?
- 2024 අංක 44 දරන පොදු මුදල් කළමනාකරණ පනතේ බලපෑම: නව පොදු මුදල් කළමනාකරණ පනත යටතේ සෑම අමාත්‍යාංශයකින්ම ව්‍යාපෘති සඳහා යෝජනා කැඳවීමට නියමිතය. මෙමගින් දූෂණය අවම කර කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීමට හැකි වේද? නැතහොත්, මෙය අමාත්‍යාංශ අතර බල අරගලයකට හෝ ව්‍යාපෘති තෝරාගැනීමේදී විනිවිදභාවය අඩු වීමට හේතු විය හැකිද?
- අයවැය විවාදය සහ මහජන සහභාගීත්වය: නොවැම්බර් සහ දෙසැම්බර් මාසවලදී පැවැත්වෙන අයවැය විවාදයේදී මහජනතාවට සහ විපක්ෂයට මෙම කරුණු සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න කිරීමට සහ අභියෝග කිරීමට කොපමණ ඉඩක් ලැබේද? මෙම අයවැය කෙටුම්පත සකස් කිරීමේදී මහජනතාවගේ අදහස් කොපමණ දුරට සැලකිල්ලට ගෙන තිබේද?
මෙම ප්‍රශ්න 2026 අයවැයේ සැබෑ බලපෑම සහ අභිප්‍රායන් පිළිබඳව ගැඹුරු සාකච්ඡාවක් සඳහා මග පාදනු ඇත.
