මෙම වසරේ (2025) මේ දක්වා කාලයේ අලින් 400කට ආසන්න පිරිසක් මියගොස් ඇති බවත්, මෙය මහා ඛේදවාචකයක් බවත් පරිසර විද්‍යාඥ ආචාර්ය අජන්තා පෙරේරා කොළඹදී පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී අනාවරණය කළාය.

බොහෝ දෙනා අලියා දිහා බලන්නේ සතුරෙක් විදිහට බවත්, එම සතාගේ බලවත්කම් බොහෝ දෙනකුට අඳුකොළ බවත් ඇය කියා සිටියාය.

මෙහිදී තවදුරටත් කතා කළ ආචාර්ය අජන්තා පෙරේරා මහත්මිය මෙසේ ද කීවාය.

අලියා කියන්නේ බුද්ධිමත්ම සතා. අලියා කියන කෙනාගේ බුද්ධිය වැඩි නිසා මිනිසුන් ඔවුන් දිහා දකින්නේ වෛරයෙන්. මේ නිසා බුද්ධිමත්ම සතා දැක්කාම මිනිසා ඒ සතාට වෙඩි තියනවා. වන අලි දුම්රියේ වැදීමෙන්, වෙඩි වැදීමෙන්, වගා ළිංවලට වැටීමෙන්, විදුලිසර වැදීමෙන් වන අලි මියයන ප්‍රමාණය එන්න එන්නම වැඩියි.

2024 දී වන අලි 478ක් මිය ගිහින් තියෙනවා. මේ අවුරුද්දෙ (2024) මේ වෙනකොට වන අලින් 400කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් මියගිහින් තිබෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් වසරකට වන අලින් 200ක් 300ක් මැරෙනවා. වන අලින්ට වන හිරිහැර නතරවිය යුතුයි. මේකට ඇත්තටම හඬ නැගිය යුතුයි. මේ වසර අවසානය වනවිට අලින් 700ක් 750ක් විතර ප්‍රමාණයක් මියැදෙන්න පුළුවන්. අලින්ට සිදුවන හිරිහැර ගැන වනජීවී දෙපාර්තමේන්තුව සොයා බලන්න ඕනෑ.

ඓතිහාසික බෙල්ලන්විල රාජමහා විහාරස්ථ 75 වැනි වාර්ෂික ඇසළ මහා පෙරහැර මංගල්‍යයේ අවසන් මහා රන්දෝලි පෙරහැර අද (16 වැනිදා) රාත්‍රියේ උත්කර්ෂවත් අන්දමින් වීථි සංචාරය කෙරේ.

මෙම පෙරහැර විහාරස්ථානයේ නැඟෙනහිර වාහල්කඩ දෙසින් විහාර මාවතට පිවිස මහාචාර්ය බෙල්ලන්විල විමලරතන අනුනාහිමි මාවත (දෙහිවල පාර), බෙල්ලන්තර මංසන්ධිය, කීල්ස් හන්දිය, පැපිලියාන පාර ඔස්සේ ගමන් කර විහාර මාවතට පැමිණ නැවත නැඟෙනහිර වාහල්කඩින් විහාර පරිශ්‍රයට ගෙවදීමට නියමිත බව විහාරාධිපති සිංගප්පූරුවේ ප්‍රධාන සංඝ නායක ආචාර්ය බෙල්ලන්විල ධම්මරතන නාහිමිපාණෝ පැවසූහ.

මෙම පෙරහැර හුදු විනෝදාස්වාදය සඳහා පමණක් නොව රටට සෙත්පතා කරන පුණ්‍යෝත්සවයක් ලෙස සිතා සාමකාමීව එය නරඹන ලෙස විහාරාධිපති හිමියෝ ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටිති.

බෙල්ලන්විල ඇසළ පෙරහැර කමිටුව බෙල්ලන්විල පෙරහැර මංගල්‍යය සංවිධානය කරයි.

විනිමය පත්‍ර (සංශෝධන) පනත් කෙටුම්පත සඳහා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 79 ව්‍යවස්ථාව ප්‍රකාරව ගරු කථානායක වෛද්‍ය ජගත් වික්‍රමරත්න සිය අස්සන සටහන් කළේය.

විනිමය පත්‍ර (සංශෝධන) පනත් කෙටුම්පත පසුගිය 7 වැනිදා පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත විය.

ඒ අනුව මෙම විනිමය පත්‍ර (සංශෝධන) පනත් කෙටුම්පත 2025 අංක 13 දරන විනිමය පත්‍ර (සංශෝධන) පනත ලෙස බලාත්මක වන අතර මෙම පනත මගින් 82 වන අධිකාරය වූ විනිමය පත්‍ර ආඥාපනත නවීකරණය කර සමකාලීන බැංකු කටයුතු සමඟ සමගාමී කිරීම අරමුණු කොට ඇත.

මෙම පනත මගින් වංක හා වැරදි සහගත චෙක්පත් අණකරුවන් සම්බන්ධයෙන් සාපරාධී වගකීම් පැනවීමට හැකියව පවතී. එමෙන්ම, නීත්‍යානුකූලව අවසරලත් ආකාරයට එදිනෙදා ව්‍යාපාරික කටයුතුවලදී නව්‍ය ලෙස හා නීතියට අනුකූල වන පරිදි විනිමය බිල්පත් භාවිතා කිරීම පිණිස පහසුකම් සලසන අතර චෙක්පත් ඉලෙක්ට්‍රොනිකව ඉදිරිපත් කිරීමට අදාළ විධිවිධාන සලසා ඇත.

මෙම සංශෝධනයේ ප්‍රධාන අංග අතරට තත්කාලය සඳහා අදාළ වන නෛතික අනුප්‍රමාණයට අනුව බිල්පතක පොළිය ගණනය කිරීම සඳහා විධිවිධාන සැලසීම, ෆැක්ස් මගින් සම්ප්‍රේෂණය කිරීම මගින් හෝ වෙනත් ඉලෙක්ට්‍රොනික ක්‍රම මගින් අගරු කිරීමේ නිවේදන ලබා දීම සදහා විධිවිධාන සැලසීම, අභාවිත පරිචයන් ඉවත් කිරීම සහ වර්තමාන කෙටුම්පත් කිරීමේ පරිචයන්ට අනුකූල වන පරිදි නීතිය සකස් කිරීම ඇතුළත් වේ.

එමෙන්ම ගෙවීම සඳහා චෙක්පතක් ඉදිරිපත් කිරීමේදී ෆැක්ස් මගින් සම්ප්‍රේෂණය කිරීම මගින් හෝ වෙනත් ඉලෙක්ට්‍රොනික ක්‍රමවලින් චෙක්පතක අනුරූපයක් අණලත් බැංකුව වෙත යැවීමට බැංකුකරුට හැකියාව ලබා දීම, චෙක්පතක කවර හෝ එක් පසෙක රේඛනය කිරීමේ පරිචය පිළිගැනීම, “ආදායකයාගේ ගිණුමට” යනුවෙන් රේඛනය කිරීම (“පමණි” වචනය සමඟ හෝ නොමැතිව) ව්‍යවස්ථානුකූලව පිළිගැනීම, ගෙවීම් සිදු කරන බැංකු සඳහා ආරක්ෂණය වැඩි කිරීම, චෙක්පත් අගරු කිරීම සඳහා දඬුවම් සහ ඒ සම්බන්ධ විධිවිධාන සැලැස්වීම සහ ආදායකයාගේ නම වෙනස් කිරීම වාස්තවික වෙනස් කිරීමක් ලෙස සැලකීම යන විධිවිධාන ද ඇතුළත් වේ.

අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයේ රෝම ප්‍රඥප්තියට (ඓCC) එකඟ වන ලෙස එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් පිළිබඳ මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඉල්ලා තිබේ.

දේශපාලනික සහ නීතිමය ප්‍රතිවිපාක සහිත නිර්දේශයක් ලෙස ඉදිරිපත් කර ඇති මෙම ඉල්ලීම රටේ දේශපාලනික සහ මිලිටරි යන දෙඅංශයේම නායකයන් විසින් සිදුකරන බරපතළ මානුෂීය සහ මානව හිමිකම් නීතිය උල්ලංඝනය කිරීම් සඳහා අන්තර්ජාතික නඩු පැවරීමේ සීමාව තුළ තබන පියවරක් වේ.

අන්තර්ජාතික අධිකරණය ආරම්භ කළ අන්තර්ජාතික ගිවිසුම වන්නේ මෙයයි. එය අධිකරණය සඳහා පාලන රාමුව ස්ථාපිත කරයි.

1998 ජූලි 17 වැනිදා රෝම සමුළුවේදී සම්මත කරන ලද සම්මුතිය 2002 ජූලි 1 වැනිදා බලාත්මක වෙමින් අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණය නිර්මාණය කළේය.

පසුගිය රජයන් ශ්‍රී ලංකාව රෝම ප්‍රඥප්තියට අත්සන් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කර තිබිණි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ සිදු වූ බව කියන යුද අපරාධ චෝදනා සම්බන්ධයෙන් අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයට අධිකරණ බලයක් නොමැත.

එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ශ්‍රී ලංකා නායකයන් සහ සන්නද්ධ හමුදා නිලධාරීන් අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණය ඉදිරියේ නඩු විභාග කළ නොහැක.

රෝම ප්‍රඥප්තිය යටතේ බරපතළම අපරාධ සම්බන්ධයෙන් පුද්ගලයන්ට නඩු පැවරීම සඳහා 2002 දී පිහිටුවන ලද අධිකරණයට, 2025 අප්‍රේල් වන විට ගිවිසුම අනුමත කර ඇති සාමාජික රටවල් 125ක් ඇත.

වර්තමානයේ, ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයේ අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තුවකට මුහුණ දී සිටී.

ගොඩබෑමකදී ඔහුට එරෙහිව අත්අඩංගුවට ගැනීමේ වරෙන්තුව ක්‍රියාත්මක කළ හැකි ඇතැම් යුරෝපීය රටවලට ඉහළින් පියාසර කිරීමෙන් ඔහු මෑතකදී වැළකී සිටියේය.

ජන සංහාරය, මනුෂ්‍යත්වයට එරෙහි අපරාධ, යුද අපරාධ සහ 2010 දී ගෙන එනු ලැබූ සංශෝධනයක් අනුව ආක්‍රමණශීලී අපරාධ සම්බන්ධයෙන් අධිකරණයේ අධිකරණ බලය ප්‍රඥප්තිය මගින් දක්වා ඇත.

අධිකරණ බලයට අමතරව, එය පිළිගැනීම සහ අදාළ නීතිය, අධිකරණයේ සංයුතිය සහ පරිපාලනය, විමර්ශන සහ නඩු පැවරීම, නඩු විභාග, දඬුවම්, අභියාචනා සහ සංශෝධනය, අන්තර්ජාතික සහයෝගීතාව සහ අධිකරණ සහාය සහ බලාත්මක කිරීම වැනි ගැටළු ද ආමන්ත්‍රණය කරයි.

ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ නවතම තත්ත්ව වාර්තාවේ, එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් මහ කොමසාරිස්වරයා රජයෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ, අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයේ රෝම ප්‍රඥප්තියට එකඟ වීම, හමුදාව විසින් අත්පත් කරගෙන ඇති ඉඩම් නිදහස් කිරීම, නව ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම නැවැත්වීම සහ උතුරු හා නැගෙනහිර ප්‍රදේශවල නම් කිරීමේ උත්සාහයන් වේගවත් කිරීම, ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ දිගු කාලීනව රඳවාගෙන සිටින සියලුම දෙනා නිදහස් කිරීම, වින්දිතයන් අනුස්මරණය කිරීමේ වැඩසටහන්වලට සහාය වීම සහ අතුරුදහන් වූවන් පිළිබඳ කාර්යාලයේ අපක්ෂපාතීත්වය සහතික කිරීම වැනි විශ්වාසය ගොඩනැගීමේ පියවර ක්‍රියාත්මක කිරීම මගින් ‘සංක්‍රාන්ති යුක්තිය’ සඳහා සක්‍රීය පරිසරයක් නිර්මාණය කරන ලෙසයි.

ceylonwire

මිනුවන්ගොඩ රෝහල ආසන්න ප්‍රදේශයේ නිවසක තිබී T-56 ගිනි අවියක් සහ පතරොම් ඇතුළු ආයුධ තොගයක් සමඟ සැකකරුවෙකු අද (15) දින අත්අඩංගුවට ගෙන තිබේ.

අත්අඩංගුවට ගත් පුද්ගලයා මිනුවන්ගොඩ ප්‍රදේශයේ පදිංචි 45 හැවිරිදි අයෙකු වන අතර, ඔහු කටුනායක ජාත්‍යන්තර ගුවන්තොටුපළේ ආරක්ෂක නිලධාරියෙකු ලෙස සේවය කරන බවට හඳුනාගෙන ඇත.

මිනුවන්ගොඩ පොලිස් ස්ථානයේ නිලධාරීන් කණ්ඩායමකට ලැබුණු තොරතුරක් මත සිදුකළ වැටලීමකදී මෙම ආයුධ සොයා ගෙන තිබේ. එහිදී, සැකකරු සන්තකයේ තිබී පහත සඳහන් දෑ සොයා ගෙන ඇත:

T-56 ගිනි අවියක්,T-56 ගිනි අවියට යොදන මැගසිමක්,T-56 පතරොම් 14ක්,පිස්තෝල අවියක් සහ එහි මැගසිමක්,2.5 mm පතරොම් 9ක්,9 mm පතරොම් 9ක්,පිස්තෝල සහ රිවෝල්වර වර්ගයේ ගිනි අවි 2ක්,කඩු 3ක්,කිනිසි 2ක්

මෙම සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් මිනුවන්ගොඩ පොලීසිය වැඩිදුර විමර්ශන සිදුකරයි.

ජාති, ආගම්, සහ සංස්කෘතික භේදවලින් තොරව සියලු ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට එකට එක්ව සැමරිය හැකි “ශ්‍රී ලාංකික දිනයක්” (Sri Lankan Day) ඉදිරියේදී නම් කිරීමට අපේක්ෂා කරන බව බුද්ධශාසන, ආගමික හා සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍ය ආචාර්ය හිනිඳුම සුනිල් සෙනෙවි මහතා පවසයි.

මහනුවර පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී අදහස් දක්වමින් අමාත්‍යවරයා මේ බව කියා සිටියේය. මෙම දිනය බොහෝදුරට එළඹෙන දෙසැම්බර් මාසයේදී සැමරීමට හැකි වනු ඇති බවත්, එය පැවැත්වීමට සුදුසු ප්‍රදේශය පිළිබඳව සාකච්ඡාවකින් පසු තීරණය කරන බවත් ඔහු සඳහන් කළේය.
ජනාධිපතිවරයා කාලයක සිට ජාති, ආගම්, සහ සංස්කෘතික භේදයකින් තොරව සියලු ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට එකට එක්ව සැමරිය හැකි දිනයක් නම් කිරීමට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි බව අමාත්‍යවරයා පැවසීය. මෙම සැලසුම ක්‍රියාවට නැංවීමට පෙර, ඒ ඒ ප්‍රදේශවල සංචාරය කරමින් ජනතා අදහස් සහ යෝජනා ලබා ගැනීමට නියමිත බවද ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය.

සයිබර් ආරක්ෂණ පනත සඳහා නිර්දේශ ලබාදීමට කමිටුවක් පත්කර තිබේ.ජනාධිපතිවරයාගේ උපදෙස් මත එම කමිටුව පත් කර ඇත්තේ නීතිපති දෙපාර්තමේන්තුවේ අධීක්ෂණයෙන් ය.

ඩිජිටල් ආර්ථික කටයුතු නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය එරංග වීරරත්න මහතා සඳහන් කළේ, සයිබර් ආරක්ෂණය සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති ආයතන දෙකකට අදාළ පනත් පිළිබඳ එම කමිටුව විසින් අධ්‍යයනය කර නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරන බවයි.

ජාතික ආරක්ෂාව බලපාන සයිබර් ආරක්ෂණය සම්බන්ධ පනත් කෙටුම්පතක් සහ රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතනවල සයිබර් ආරක්ෂනය සම්බන්ධ පනත් කෙටුම්පතක් පිළියෙල කිරිම මෙම කමිටු නිර්දේශ මත පදනම්ව සිදු කෙරෙනු ඇති.

නියෝජ්‍ය අමාත්‍යවරයා සඳහන් කළේ, එම පනත් දෙකට අදාළ බලතල ක්‍රියාත්මක කිරිමට හා නියාමනයට ආයතන දෙකක් පිහිටුවීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි.

මෙරට සයිබර් ආරක්ෂාව සුරක්ෂිත කිරීමේ රජයේ වැඩපිළිවෙළ යටතේ එම පනත් කඩිනමින් සම්මත කර ගැනීමට අවශ්‍ය පියවර ගන්නා බව නියෝජ්‍ය අමාත්‍ය එරංග වීරරත්න මහතා සඳහන් කළේ ය.

මාලඹේ ප්‍රදේශයේ නිවසක සඟවා තිබූ විදේශ රටක නිෂ්පාදිත නවීන පිස්තෝල ගිනි අවියක්, උණ්ඩ සහ යුද හමුදා නිල ඇඳුම් කට්ටල සමඟ විශ්‍රාමික යුද හමුදා සෙබළකු අත්අඩංගුවට ගත් බව බස්නාහිර පළාත් උතුරු අපරාධ කොට්ඨාසය පවසයි.

මෙහෙයුම සහ සොයාගැනීම්
පොලිසියට ලැබුණු තොරතුරක් මත සිදුකළ වැටලීමකදී මෙම අත්අඩංගුවට ගැනීම සිදුව ඇත. එහිදී සැකකරුගේ නිවස පරීක්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව, විදේශීය නිෂ්පාදිත පිස්තෝල ගිනි අවියක් සහ එහි උණ්ඩ දහයක්, මෙන්ම යුද හමුදා නිල ඇඳුම් කට්ටල දෙකක් ද පොලිස් භාරයට ගෙන තිබේ.

මෙම සිදුවීම සම්බන්ධයෙන් බස්නාහිර පළාත් උතුරු අපරාධ කොට්ඨාසය වැඩිදුර විමර්ශන සිදුකරමින් සිටී.

අනුරාධපුර, ශ්‍රාවස්තිපුර, තිඹිරිකඩවල ප්‍රදේශයේ ඉඩමක නිදන් හාරමින් සිටි පිරිසක් අනුරාධපුර පොලිසිය විසින් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත. මෙම පිරිස අතර කොළඹ ප්‍රදේශයේ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයෙකුගේ බිරිඳ ද සිටින බව පොලිසිය පවසයි.

අත්අඩංගුවට ගත් පිරිස අතර 35ත් 58ත් අතර වයසේ පසුවන කාන්තාවක් ඇතුළු පුද්ගලයන් අට දෙනෙකු සිටිති. ඔවුන් බදුල්ල, මාළිගාතැන්න, පදවි-ශ්‍රී පුර, ගිරාඳුරුකෝට්ටේ, වරකාපොළ සහ අනුරාධපුර යන ප්‍රදේශවල පදිංචිකරුවන් බවට හඳුනාගෙන තිබේ.

ශ්‍රාවස්තිපුර තිඹිරිකඩවල රත්තරන් දේවාලය ආසන්නයේ නිදන් හාරන බවට පොලිසියට ලැබුණු තොරතුරක් මත මෙම වැටලීම සිදුකර ඇත. එහිදී ඔවුන් නිදන් හෑරීම සඳහා යොදාගත් උදලු, අලවංගු, යකඩ, සහ ඉනි වැනි උපකරණ කිහිපයක් පොලිස් භාරයට ගෙන තිබේ.

අත්අඩංගුවට ගත් කාන්තාව කොළඹ ප්‍රදේශයේ නියෝජ්‍ය පොලිස්පතිවරයෙකුගේ බිරිඳ බවට වැඩිදුර පරීක්ෂණවලදී තහවුරු වී ඇත. මෙම සිද්ධිය සම්බන්ධයෙන් අනුරාධපුර පොලිසිය වැඩිදුර විමර්ශන සිදුකරමින් සිටී.