ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (ලංවිම) ඉදිරි මාස කිහිපය තුළ විදුලි ගාස්තු 18% කට වැඩි ප්‍රමාණයකින් ඉහළ නැංවීමට යෝජනා කර තිබීමත් සමඟ රට පුරා දැඩි ආන්දෝලනයක් හටගෙන තිබේ. මාලිමා ආණ්ඩුව යටතේ ලංවිමයේ අකාර්යක්ෂම පාලනය හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) දැඩි බලපෑම් මත මෙම ගාස්තු සංශෝධනය සිදු කිරීමට නියමිත අතර, මේ සම්බන්ධයෙන් මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාවේ (PUCSL) අනුමැතිය ලබා ගැනීමට ලංවිම කටයුතු කරමින් සිටී.
මේ අතර, ලංවිම සභාපති තිලක් සියඹලාපිටිය පසුගියදා බලශක්ති අමාත්‍යවරයාට සිය ඉල්ලා අස්වීමේ ලිපිය භාර දීමත් සමඟ තත්වය තවත් උණුසුම් විය. දේශපාලන අධිකාරියේ සහ PUCSL හි අනවශ්‍ය මැදිහත්වීම් හේතුවෙන් මෙම තීරණය ගත් බව Sunday Times පුවත්පත වාර්තා කළේ ය.
පසුගිය ජනවාරි මාසයේදී PUCSL විසින් විදුලි ගාස්තු 20% කින් අඩු කිරීමට අනුමැතිය ලබා දුන්නේ ලංවිම දිගින් දිගටම පවත්වාගෙන ගිය ගාස්තු මට්ටම පවත්වා ගත යුතු බවට මතයක් ඉදිරිපත් කර තිබියදීය. එහෙත්, ජ්‍යෙෂ්ඨ ලංවිම නිලධාරියෙකු පවසන පරිදි, එම ගාස්තු අඩු කිරීමත් සමඟම ලංවිම නැවතත් දැවැන්ත පාඩු ලැබීමට පටන් ගෙන ඇත. 2022 වසරේදී රුපියල් බිලියන 473 ක සමුච්චිත පාඩුවක් ලැබූ ලංවිම, 2023 සහ 2024 වසරවලදී පිළිවෙලින් රුපියල් බිලියන 61 ක සහ රුපියල් බිලියන 141 ක ලාභයක් ලබා ගත්තේ එවකට ක්‍රියාත්මක වූ ඉහළ ගාස්තු හේතුවෙනි. කෙසේ වෙතත්, මේ වසරේ පෙබරවාරි මාසයේ සිට නැවතත් පාඩු වැඩි වෙමින් පවතින බව එම නිලධාරියා වැඩිදුරටත් පැහැදිලි කළේය.
IMF හි කොන්දේසිවලට අනුව, විදුලි ගාස්තු පිරිවැය පිළිබිඹු කළ යුතු අතර, යම් මාසයක ලංවිමෙහි මුදල් ප්‍රවාහය රුපියල් බිලියන 15 ට වඩා අඩු වුවහොත් වහාම 10% ක ගාස්තු වැඩි කිරීමක් සිදු කළ යුතුව ඇත. ජනවාරි මාසයේ ගාස්තු අඩු නොකළේ නම්, දෙවන කාර්තුවේදී ගාස්තු 5% කින් පමණක් වැඩි කිරීමට සිදු වනු තිබූ බව ද එම නිලධාරියා පෙන්වා දෙයි.
පසුගිය සති කිහිපය තුළ IMF දෙවරක්ම ශ්‍රී ලංකාවට මතක් කර දී ඇත්තේ පිරිවැය අයකර ගැනීමේ විදුලි මිලකරණ ව්‍යුහාත්මක මිණුම් ලකුණ උල්ලංඝනය වී ඇති බවත්, එමඟින් මූල්‍ය අවදානම් වැඩි විය හැකි බවත්ය. අප්‍රේල් මාසයේදී සිදු විය යුතු කාර්තුමය ගාස්තු සංශෝධනය බලධාරීන් මඟ හැරියේ ඇයි දැයි මෙතෙක් පැහැදිලි කර නොමැත.
මේ අතර, ජාතික ජන බලවේගය බලයට පත්වීමට පෙර විදුලි ගාස්තු සැලකිය යුතු ලෙස අඩු කරන බවට ජනතාවට පොරොන්දු දී තිබුණි. එහෙත්, මේ වන විට පවතින තත්ත්වය අනුව, ඉදිරියේදී විදුලි ගාස්තු තවත් ඉහළ යා හැකි බවට අනතුරු ඇඟවීම් ලැබෙමින් පවතී. හිටපු විදුලිබල අමාත්‍ය පාඨලී චම්පික රණවක මහතා ද මෑතකදී පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී මේ සම්බන්ධයෙන් කරුණු දක්වමින් ඉදිරියේදී විදුලි ගාස්තු ඉහළ යා හැකි බව අවධාරණය කළේය.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය 2025 ජූනි මස සිට දෙසැම්බර් මස දක්වා කාලය තුළ විදුලි ගාස්තු 18.3% කින් වැඩි කරන ලෙස PUCSL වෙත යෝජනා කර ඇත. එම කාලය තුළ රුපියල් බිලියන 42,196.1 ක හිඟයක් ඇති විය හැකි බවත්, එම නිසා මෙම ගාස්තු වැඩි කිරීම අත්‍යවශ්‍ය බවත් ලංවිම සිය යෝජනාවේ සඳහන් කර ඇත.
මේ අනුව, ඉදිරි කාලය තුළ විදුලි ගාස්තු සම්බන්ධයෙන් තීරණාත්මක සාකච්ඡා සහ ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට නියමිත අතර, එමඟින් ජනතාවගේ ආර්ථිකයට දැඩි බලපෑමක් එල්ල වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කළ හැකිය.
